Ο ΟΗΕ έχει διακηρύξει την 16η Σεπτεμβρίου ως τη Διεθνή Ημέρα Προστασίας της Στοιβάδας του Όζοντος για τον εορτασμό της 16ης Σεπτεμβρίου 1987, ημερομηνία που υπογράφηκε το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για την απαγόρευση χημικών ουσιών που μειώνουν το στρώμα του Όζοντος.
Η κεντρική ιδέα του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας για την προστασία του στρώματος του όζοντος είναι: «Μια υγιής ατμόσφαιρα, το μέλλον που θέλουμε».
Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνεργασίας μεταξύ επιστημόνων, κυβερνήσεων, μη κυβερνητικών οργανώσεων και βιομηχανιών για τον έλεγχο της παραγωγής και τη μη χρήση ουσιών που μειώνουν το όζον.
Επίσης δίνει ένα καλό παράδειγμα στη διεθνή κοινότητα όσον αφορά στη συνεργασία σε ένα σύνθετο περιβαλλοντικό ζήτημα παγκόσμιας σπουδαιότητας.
Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ υπήρξε εξαιρετικά επιτυχημένο στη μείωση των εκπομπών που αραιώνουν το όζον, ενώ βοήθησε να ανακάμψει στην ατμόσφαιρα.
Πρόσφατες μετρήσεις στα εδάφη και στο διάστημα δείχνουν ότι οι συγκεντρώσεις χλωρίου και βρώμιου, τα πιο επιβλαβή μέταλλα για το στρώμα του όζοντος, εξακολουθούν να φθίνουν, ενώ τα αποθέματα όζοντος παγκόσμια έχουν σταθεροποιηθεί σε ποσοστό περίπου 3,5% σε επίπεδα 1980, στα γεωγραφικά πλάτη 60°Νότια-60°Βόρεια.
Ωστόσο, η Τρύπα του Όζοντος στην Ανταρκτική, δηλαδή η μείωση του πάχους στο στρώμα του όζοντος στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης, είναι ένα επαναλαμβανόμενο εποχικό φαινόμενο κατά την Άνοιξη στο Νότιο Ημισφαίριο.
Το 2012, η Τρύπα του Όζοντος έφτασε σε μέγιστο μέγεθος 21,1 εκατομμυρίων τ.χλμ., δηλαδή μίκρυνε σε σύγκριση με τα 26,1 και τα 22,6 εκατομμύρια τ.χλμ. που κάλυπτε το 2011 και το 2010 αντίστοιχα
Η Τρύπα του Όζοντος το 2012 μίκρυνε εξαιτίας της υψηλής, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, θερμοκρασίας στην δίνη της στρατόσφαιρας στον Νότιο Πόλο. Επιπροσθέτως, η μεταφορά όζοντος από χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη εμπλούτισε τον αέρα στην περιοχή του Νότιου Πόλου πάνω από τις περιοχές με υψόμετρο, όπου συμβαίνει η εξάντληση του όζοντος.
Χαμηλές θερμοκρασίες και μεγάλες συγκεντρώσεις χλωρίου και βρώμιου στην στρατόσφαιρα είναι η κύρια αιτία της εξάντλησης του όζοντος στην Ανταρκτική, κατά τον Χειμώνα και την Άνοιξη.
Η αποδυναμωμένη Τρύπα του Όζοντος το 2012 συνεπώς, δεν οφείλεται στα μειωμένα αποθέματα των επιβλαβών χημικών ουσιών για το όζον, αλλά ήταν αποτέλεσμα της ασυνήθιστα δυναμικής δράσης στον στρόβιλο της στρατόσφαιρας στο Νότιο Ημισφαίριο.
«Το στρώμα του όζοντος σήμερα είναι σε μια μεταλλαγμένη κατάσταση όπου η πολύ μεγάλη αραίωση που βλέπαμε στους πόλους έχει σταθεροποιηθεί και φέτος, για παράδειγμα, η αραίωση του στρώματος στην Ανταρκτική βρίσκεται στη μέση τιμή αραίωσης των τελευταίων 25 ετών» επισημαίνει ο πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Όζοντος, καθηγητής Χ. Ζερεφός, σχετικά με τηνανάκαμψη του προστατευτικού στρώματος του όζοντος και προσθέτει:
«Επομένως, το στρώμα αυτό δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί σχετικά την τελευταία 10ετία και οπωσδήποτε δεν έχει χειροτερέψει, με εξαίρεση το χειμώνα του 2011, στα μεγάλα γεωγραφικά πλάτη του Βορείου Ημισφαιρίου. Το στρώμα αυτό, όπως έχει αναγνωρισθεί, είναι εξαιρετικά ευάλωτο και στην κλιματική αλλαγή, η οποία, ενώ θερμαίνει τα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, ψύχει την περιοχή που είναι το στρώμα του όζοντος και οι ψυχρότερες περιοχές στους πόλους καθυστερούν την ανάκαμψη του όζοντος, η οποία δεν αναμένεται να γίνει πριν το 2050 ίσως και το 2060, αν συνεχίσει το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου να εξελίσσεται όπως εξελίσσεται ραγδαία την τελευταία 10ετία».
Το 2013 οι μετεωρολογικές συνθήκες μέχρι τώρα ήταν πιο κρύες και παραμένουν σταθερές σε σύγκριση με το 2012 και η Τρύπα του Όζοντος ήδη καταλαμβάνει (5 Σεπτεμβρίου) έκταση 18,5 εκατομμυρίων τ.χλμ. σε σύγκριση με την ίδια ημερομηνία το 2012, οπότε κάλυπτε 10,7 εκατομμύρια τ.χλμ.
Γενικά, η Τρύπα του Όζοντος έχει αναμορφωθεί τη φετινή χρονιά και δεν θα επανακάμψει στα επίπεδα του 1980 για δεκαετίες. Η έκταση της φετινής τρύπας πιθανώς να είναι αντιπροσωπευτική για τη φετινή χρονιά, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Επιστροφή της παγκόσμιας στιβάδας του όζοντος στα προ του 1980 επίπεδα αναμένεται να συμβεί γύρω στα μέσα του 21ου αιώνα, ως αποτέλεσμα της μείωσης των καταστροφικών για το όζον ουσιών που ρυθμίζονται από το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ.
Στην Ανταρκτική η επιστροφή αυτή αναμένεται να συμβεί περίπου δύο δεκαετίες αργότερα, καθώς υπάρχει μια έντονη αλληλεπίδραση μεταξύ της αύξησης της συγκέντρωσης των αερίων του Θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και την ανάκαμψη του στρατοσφαιρικού όζοντος.
Τα αέρια του Θερμοκηπίου αναμένεται να επιταχύνουν την ανάκτηση του όζοντος στον μεσημβρινό και στα πολικά γεωγραφικά πλάτη, ενώ θα προκαλέσει μείωση του όζοντος στις τροπικές περιοχές, μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα.
Μελλοντικά η ικανότητα να παρακολουθείται η αποκατάσταση της στιβάδας του όζοντος θα εξαρτηθεί από τα δορυφορικά και τα επίγεια συστήματα παρατήρησης.
Ο αριθμός των επίγειων σταθμών που παρατηρούν το όζον έχει μειωθεί κατά την τελευταία δεκαετία. Η υποβάθμιση του συστήματος μέτρησης του όζοντος απειλεί την ικανότητα της επιστημονικής κοινότητας για να ακολουθήσει τις μελλοντικές αλλαγές στο στρώμα του όζοντος.
Η Διεθνής Επιτροπή Όζοντος (IO3C) του IAMAS-IUGG προτρέπει όλους τους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς που υποστηρίζουν την επιστημονική έρευνα και την παρακολούθηση του όζοντος της στρατόσφαιρας να διατηρήσει την ικανότητά μας να παρακολουθούμε σωστά τη στιβάδα του όζοντος.
Η στιβάδα του όζοντος εξακολουθεί να είναι ευάλωτη και είναι ζωτικής σημασίας η συνεχής επαγρύπνηση για την ανάκαμψη του όζοντος, για την προειδοποίηση των προβλημάτων από τις μελλοντικές αλλαγές που προκύπτουν από τη μείωση των ουσιών που καταστρέφουν το όζον, την αύξηση των αερίων του Θερμοκηπίου και άλλα φαινόμενα παρεμβολής.
Διονυσία Λάγιου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε ελεύθερα την άποψή σας!