Συνεχίζεται η ρύπανση του Καλαμά, στο κόκκινο οι μετρήσεις

Δεν είναι μόνο το μεγαλύτερο ποτάμι της Ηπείρου αλλά είναι ταυτόχρονα και ένα από τα πλέον επιβαρυμένα. 

«Αν ο Καλαμάς είχε φωνή, θα καλούσε σε βοήθεια», αναφέρουν οι κάτοικοι, δήλωση η οποία επιβεβαιώνεται τόσο από τις μετρήσεις όσο και από τη συνεχώς αυξανόμενη πίεση των πολιτών προς τους αρμόδιους για την εξεύρεση μιας σωτήριας λύσης για το πολύτιμο οικοσύστημα.

Με το θέμα της ρύπανσης του ποταμού Καλαμά ασχολείται σε εκτενές ρεπορτάζ η Κυριακάτικη «Real News», με στοιχεία και δηλώσεις φορέων και ανθρώπων που γνωρίζουν την εικόνα του ποταμού, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί σήμερα.

Στο «κόκκινο» οι μετρήσεις

Τα νερά της ήδη επιβαρυμένης λίμνης Παμβώτιδας αλλά και τα νερά της τάφρου Λαψίστας, όπου καταλήγει ο βιολογικός καθαρισμός των Ιωαννίνων, αποτελούν μια από τις βασικές πηγές ρύπανσης του Καλαμά. Αν και μόλις τον τελευταίο χρόνο η Διεύθυνση Υδάτων Ηπείρου της νέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας διενεργεί μετρήσεις στον ποταμό, τα μέχρι τώρα αποτελέσματα μόνο ενθαρρυντικά δεν μπορούν να θεωρηθούν.

«Οι πιέσεις που δέχεται το ποτάμι μεταξύ αυτών και από διάφορες βιομηχανίες είναι πολλές. Τα επίπεδα των αμμωνιακών και των νιτρικών είναι σαφώς αυξημένα και ξεπερνούν τα όρια που έχουν τεθεί για τη διαβίωση των ψαριών. Τα αποτελέσματα των μετρήσεων είναι ιδιαίτερα υψηλά ειδικά για την τάφρο της Λαψίστας όπου καταλήγει ο βιολογικός καθαρισμός των Ιωαννίνων. Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, το πρόβλημα διογκώνεται», σημειώνει η προϊσταμένη της διεύθυνσης υδάτων Βασιλική Πουλιάνου, σε δηλώσεις της στην αθηναϊκή εφημερίδα.

«Τίποτα δεν έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια προς το καλύτερο. Αντίθετα ορισμένα μέτρα που είχαν ληφθεί σήμερα έχουν ατονήσει. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι ανύπαρκτοι και πρέπει να έρθουν οι επιθεωρητές περιβάλλοντος», σχολιάζει από την πλευρά του ο Πάνος Παππάς, πρόεδρος της Κίνησης Πολιτών «Καθαρός Καλαμάς».

Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις του Δεκεμβρίου, στην είσοδο και την έξοδο της τάφρου της Λαψίστας, η οποία τροφοδοτεί τον Καλαμά με νερό, οι δείκτες στα νιτρώδη παρουσίασαν υπέρβαση κατά 1.030%.Το καλοκαίρι μάλιστα, όπως τονίζει ο Π. Παππάς, η υπέρβαση μπορεί να φτάσει και στο 14.000%. Παράλληλα στην έξοδο του νερού από τη λίμνη της Παμβώτιδας τα νιτρώδη σημειώνουν υπέρβαση της τάξεως του 1.100%, ενώ το αμμώνιο κατά 725%.

«Υποτίθεται πως οι εγκαταστάσεις της Βιομηχανικής Περιοχής διοχετεύουν τα λύματά τους επεξεργασμένα στον βιολογικό καθαρισμό της πόλης. Όμως δεν γνωρίζουμε με σιγουριά αν τελικά έχουν υποστεί την κατάλληλη επεξεργασία».

Καταγγελίες
«Οι καταγγελίες από πολίτες για ρύπανση του Καλαμά είναι καθημερινές, όμως κανείς δεν έχει πιαστεί επ' αυτοφώρω και όλοι εμείς βλέπουμε απλώς τις συνέπειες», αναφέρει ο Π. Παππάς και προσθέτει πως δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν εντοπιστεί ακόμη και στο σύστημα όμβριων υδάτων βοθρολύματα.

«Για να ξέρουμε τι καταλήγει μέσα στο ποτάμι πρέπει να ξεκινήσουν έλεγχοι στις εκροές όλων των εγκαταστάσεων πράγμα που τώρα δεν συμβαίνει και η εικόνα που έχουμε αφορά μόνο τον τελικό αποδέκτη.

Στόχος μας είναι μαζί με τις αρμόδιες υπηρεσίες να τοποθετηθούν φρεάτια για συλλογή δειγμάτων στην έξοδο κάθε μονάδας», τονίζει ο ίδιος.Στην άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Καλαμάς σήμερα, όπως επισημαίνει ο Π. Παππάς, έχει συμβάλει και η κατά περιόδους κακή λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού, στον οποίο επιβλήθηκε πέρυσι πρόστιμο 110.000 ευρώ για πλημμελή λειτουργία κατόπιν αυτοψίας από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος.

Θέμα έχει τεθεί και για την «αντοχή» του, καθώς κατασκευάστηκε με σκοπό να καλύπτει τις ανάγκες της περιοχής μέχρι το 2020 όμως σήμερα επεξεργάζεται 35.000 κυβικά την ημέρα έχοντας ήδη ξεπεράσει τις προδιαγραφές του.

Πάντως, σύμφωνα με τον δήμο Ιωαννιτών, έχει ήδη κατατεθεί στο ΕΣΠΑ σχέδιο επέκτασης και εκσυγχρονισμού του μαζί με την κατασκευή αποχετευτικών έργων στους οικισμούς περιμετρικά της λίμνης Παμβώτιδας, το οποίο όταν γίνει πραγματικότητα θα συμβάλει στη βελτίωση της οικολογικής κατάστασης τόσο της λίμνης όσο και του Καλαμά. 

Μάλιστα αυτήν την περίοδο βρίσκεται υπό εκπόνηση το σχέδιο διαχείρισης απορροής του ποταμού και όπως αναφέρει η Β. Πουλιάνου μέχρι το τέλος του χρόνου, αφού συγκεντρωθούν τα στοιχεία τόσο από το ΥΠΕΚΑ, όσο και από την Περιφέρεια και άλλους φορείς, η εικόνα σχετικά με την κατάσταση του ποταμού θα ξεκαθαρίσει.

Εκχερσώσεις και καταπατήσεις
Τα προβλήματα, ωστόσο, δεν εντοπίζονται μόνο στην ποιότητα των υδάτων του ποταμού. Όπως επισημαίνει η Ευδοξία Κώνστα από τον Φορέα Διαχείρισης Στενών και Εκβολών ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, η παρόχθια βλάστηση εκχερσώνεται και τα φαινόμενα καταπατήσεων είναι πολύ συχνά.

«Ο μεγαλύτερος κάμπος της περιοχής βρίσκεται δίπλα από τις εκβολές του ποταμού. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που οι αγρότες προσπαθούν να επεκτείνουν τα χωράφια τους καταστρέφοντας την βλάστηση της περιοχής», αναφέρει η Ε. Κώνστα.Παράλληλα εκφράζει την ανησυχία της σε περίπτωση που κατασκευαστεί ο μικρός υδροηλεκτρικός σταθμός κοντά στο χωριό Πέντε Εκκλησιές. «Η κατασκευή και λειτουργία ενός υδροηλεκτρικού θα επηρεάσει άσχημα τα είδη που ζουν εκεί και θα καταστρέψει τον χαρακτήρα της περιοχής, η οποία εντάσσεται στο Δίκτυο Natura 2000», εξηγεί η ίδια.

ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΕΣ