Ζωή από τα σκουπίδια

Αντί να ψάχνει το κράτος ρυπογόνους και δαπανηρούς τρόπους διαχείρισης των απορριμμάτων, η κομποστοποίηση εξελίσσεται σε ιδιωτική υπόθεση, που αξιοποιεί μέρος αυτών και μειώνει το ρυθμό παραγωγής τους

Της ΑΝΝΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ / enet.gr

Είσαι για μια... κομποστοποίηση; Τη χρυσή τομή φαίνεται ότι βρήκαν στο Φίλυρο Θεσσαλονίκης για το ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών, που αποτελεί βαθιά πληγή για κάθε γωνιά της Ελλάδας και φέρνει συχνά σε εμπόλεμη κατάσταση πολίτες και κράτος.

Το πείραμα της οικιακής κομποστοποίησης, εφόσον επιτευχθεί, αναμένεται να αποτελέσει πιλότο για τη χώρα μας και στο μέλλον.

Τι ακριβώς είναι η κομποστοποίηση; Παρ' ότι αυτή η λέξη έχει περάσει στο ελληνικό λεξιλόγιο, είναι άγνωστη στην ουσία της. Με απλά λόγια, πρόκειται για μετατροπή -είτε στην αυλή μας είτε ακόμα και στο μπαλκόνι μας- των οργανικών υπολειμμάτων της κουζίνας (π.χ. φλούδες φρούτων, λαχανικών) και του κήπου (π.χ. κλαδιά, ξερά φύλλα, γρασίδι) σε χρήσιμο οργανικό λίπασμα, εξηγεί ο γεωπόνος Ακης Ψωμάς, αντιπρόεδρος της Κίνησης Επικοινωνίας Πολιτών Φιλύρου. Η κομποστοποίηση εμπλουτίζει το έδαφος με θρεπτικά συστατικά, εφόσον έχουμε κήπο, τα θρεπτικά συστατικά απελευθερώνονται αργά, βοηθούν στη διατήρηση της υγρασίας του εδάφους και στη βελτίωση της δομής του, ενώ τα φυτά μπορούν να αναπτυχθούν πιο γρήγορα.

Η πρωτοβουλία για τη διαχείριση των οικιακών απορριμμάτων εντάσσεται στο σύνολο των πρακτικών και των δράσεων που εφαρμόζει ο Δήμος Πυλαίας-Χορτιάτη στο πλαίσιο του «Συμφώνου των Δημάρχων», όπου συμμετέχει με άλλους δήμους της Ευρώπης. Στο πιλοτικό πρόγραμμα κομποστοποίησης «Φίλυρο 2013», αντί να ψάχνει η κεντρική διοίκηση ή η αυτοδιοίκηση τρόπους διαχείρισης των απορριμμάτων, η κομποστοποίηση εξελίσσεται σε ιδιωτική υπόθεση, που αξιοποιεί μέρος των απορριμμάτων και μειώνει το ρυθμό παραγωγής τους. Ούτως ή άλλως, η Θεσσαλονίκη έχει πικρή πείρα από το θέμα της διαχείρισης σκουπιδιών.

Διαλογή κατ' οίκον

Με το πρόγραμμα επιδιώκεται η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε περιβαλλοντικά θέματα μέσω της υιοθέτησης οικολογικών πρακτικών, όπως είναι η διαλογή των οικιακών απορριμμάτων ήδη από το σπίτι. Μειώνονται έτσι δραστικά οι ποσότητες σκουπιδιών που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, αφού ο αυξανόμενος ρυθμός παραγωγής σκουπιδιών δημιουργεί ζητήματα και στους ήδη υπάρχοντες ΧΥΤΑ. Στα οφέλη της κομποστοποίησης καταγράφεται και η εξοικονόμηση χρημάτων από τη μείωση της δαπάνης για την αποκομιδή οικιακών απορριμμάτων. Επίσης, μειώνεται η χρήση χημικών λιπασμάτων και ρύπανσης στο έδαφος και τα προϊόντα βελτιώνονται, αφού αξιοποιούνται υπάρχοντα φυσικά λιπάσματα στον κήπο, στο περιβόλι κ.ά.

Ηδη το πρώτο ενημερωτικό εργαστήρι κομποστοποίησης στο Δήμο Πυλαίας-Χορτιάτη, στο Φίλυρο, που εφαρμόστηκε φέτος το καλοκαίρι, βρήκε εντυπωσιακή ανταπόκριση από το κοινό, ενώ τώρα που αρχίζουν τα σχολεία το πρόγραμμα επεκτείνεται στα σχολεία. Ετσι, οι μαθητές μπορούν να ενημερωθούν καλύτερα για τα οφέλη από τη μείωση των αποβλήτων και την αξιοποίηση των οργανικών υπολειμμάτων, που είναι μια από τις βασικές προτεραιότητες που τίθενται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οδηγίας για τη διαχείριση απορριμμάτων. Σε πρώτη φάση θα χορηγηθούν τουλάχιστον 50 κάδοι κομποστοποίησης, οι οποίοι θα τοποθετηθούν στα σπίτια των πολιτών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και σε συγκεκριμένα σημεία του χωριού (πάρκα), καθώς και στους φορείς που στηρίζουν την πρωτοβουλία.

Βιολογικό λίπασμα σπιτικής παραγωγής

 Χρειαζόμαστε έναν κάδο με διάμετρο βάσης τουλάχιστον 28 εκατοστών, ύψους τουλάχιστον 80 εκατοστών, με 4 τρύπες στη βάση, στην οποία τοποθετούμε μικρά τούβλα ή πέτρες και από πάνω τοποθετούμε συρματόπλεγμα, αφήνοντας ενδιάμεσα τρύπες, δηλαδή κενό περίπου 1 εκατοστού. Πάνω από το συρματόπλεγμα τοποθετούμε σε 2 εκατοστά εφημερίδες ή κλαδάκια-ξυλάκια. Κι εδώ τοποθετούμε έναν απλό σωλήνα από τη βάση ώς την κορυφή του κάδου, διαμέτρου 12 εκατοστών, στον οποίο ανοίγουμε τρύπες ή εναλλακτικά βάζουμε χάρτινο ρολό από τόπι υφάσματος ή 4-5 ξύλα.

Ο κάδος, που πρέπει να είναι ανασηκωμένος τουλάχιστον 5 ώς 10 εκατοστά από το έδαφος, τοποθετείται σε θέση που να τον βλέπει ο ήλιος και σε απόσταση τουλάχιστον 30 εκατοστών από τον τοίχο. Από κάτω, όπως και στις γλάστρες μας, μπαίνει ένας απλός πλαστικός δίσκος για να συγκεντρώνονται τα υγρά. Χρησιμοποιούμε για κομποστοποίηση τα ίδια υλικά με τον κήπο. Πρακτικά, όμως, είναι για υπολείμματα τροφών από την κουζίνα και μικρών φυτών.

Για να λειτουργήσουν όλα αυτά, χρειάζεται να τοποθετείται μεγάλη ποικιλία υλικών, τα οποία θα τεμαχίζονται σε πολύ μικρά κομμάτια, ώστε να ανακατεύονται τα τρόφιμα μέσα στο σωρό με κίτρινα φύλλα. Για κάθε 13 εκατοστά ύψους οργανικών υλικών προσθέτουμε 2,5 εκατοστά χώμα. Ο σωρός πρέπει να είναι υγρός σαν σφουγγάρι, ενώ συχνά πρέπει να προστίθενται ξερά φύλλα, να ελέγχεται καλά και να κλείνει το καπάκι του κάδου.