Ολοι, πλην δασολόγων, θα αποφασίζουν για τα δάση

Αργά, αλλά σταθερά τα τελευταία χρόνια αφαιρούνται αρμοδιότητες από τις Διευθύνσεις Δασών, με αποκορύφωμα το νόμο 4164 του Ιουλίου, ανοίγοντας το δρόμο για την «εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων»

Σε ρόλο κομπάρσου οι δασικές υπηρεσίες όσον αφορά την κατάρτιση των δασικών χαρτών, ένας ρόλος ο οποίος παγιώθηκε με τον τελευταίο νόμο που ψηφίστηκε τον περασμένο μήνα. Ο δρόμος ωστόσο για την απομείωση των αρμοδιοτήτων άνοιξε νωρίτερα, σε μία χώρα που είναι η μοναδική στην Ευρώπη η οποία δεν έχει οριοθετημένα με έγκυρο και ισχυρό νομικά τρόπο τα δάση της.

Το 2010 με το νόμο 3889/10 «Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις» αναθεωρήθηκε το πλαίσιο σύνταξης, ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών περιορίζοντας το ρόλο της δασικής υπηρεσίας. Οι δασικοί χάρτες, σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, ανατίθενται από την «Κτηματολόγιο Α.Ε.» σε μελετητικά γραφεία έπειτα από σχετική προκήρυξη και οι δασικές υπηρεσίες έχουν την υποχρέωση να παραλάβουν τα παραδοτέα αφού τα ελέγξουν για την ορθότητά τους. Την επόμενη χρονιά, ακολουθεί ο ν. 4030/11 «Νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης, ελέγχου κατασκευών και λοιπές διατάξεις» κι έρχεται νέο ψαλίδισμα για τις δασικές υπηρεσίες σε ό,τι αφορά την ουσιαστική συμβολή στον προγραμματισμό και την υλοποίηση του έργου (ανάθεση, επίβλεψη, παραλαβή, διόρθωση των δασικών χαρτών).

Τον περασμένο Ιούλιο, με το νόμο 4164 «Συμπλήρωση των διατάξεων του Εθνικού Κτηματολογίου και άλλες ρυθμίσεις» το παζλ της αφαίρεσης αρμοδιοτήτων συμπληρώνεται, όπως εξηγούν οι δασολόγοι. Οι πιο σημαντικές αλλαγές που έγιναν όσον αφορά την καρατόμηση των αρμοδιοτήτων των δασικών υπηρεσιών, συνίστανται στα εξής σημεία:

Χωρίς έλεγχο

Βασικό «ατόπημα» του νέου νόμου είναι, σύμφωνα με τους δασολόγους, ότι δίνεται η δυνατότητα να κυρώνονται οι δασικοί χάρτες χωρίς τον έλεγχο της αρμόδιας Διεύθυνσης Δασών. Θα παραδίδεται ο χάρτης από την «Κτηματολόγιο Α.Ε.» και θα κυρώνεται μόνο με την απόφαση του γενικού γραμματέα της οικείας αποκεντρωμένης διοίκησης. Κάτι που γινόταν και μέχρι σήμερα, προηγούνταν όμως εισήγηση της Διεύθυνσης Δασών.

Για τους δασολόγους, πρόκειται για μία καθοριστική αλλαγή με αλεπάλληλες αρνητικές συνέπειες: «Δασικός χάρτης που αναρτάται χωρίς να ελεγχθεί και να θεωρηθεί από μια δημόσια αρχή δεν θα έχει τα απαιτούμενα διοικητικά και τεχνικά εχέγγυα και θα αμφισβητείται σε διάφορα επίπεδα. Και είναι γνωστό ότι ο δασικός χάρτης θίγει καταστάσεις και συμφέροντα που χαρακτηρίζουν τη στρεβλή και χωρίς χωροταξικούς κανόνες ανάπτυξη της χώρας τα τελευταία 50 χρόνια. Πιστεύουμε ότι μ' αυτόν τον τρόπο θα αναδειχθεί αυτή η χρόνια παθογένεια, θα θίξει πολύ ισχυρά συμφέροντα και θα καθορίσει το επίπεδο των πολιτικών αποφάσεων για τη νόμιμη τακτοποίησή τους», εξηγεί ο Ν. Μπόκαρης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων.

Διαδικασίες-εξπρές

Ετερο «αγκάθι» είναι ότι ορίστηκε πολύ μικρό χρονικό διάστημα για τον έλεγχο των δασικών χαρτών από τις δασικές υπηρεσίες: «Κανονικά, ο υπολογισμός του χρόνου θεώρησης θα έπρεπε να γίνεται ανάλογα με το χρόνο που απαιτήθηκε για τη σύνταξη του χάρτη, καθώς και το διαθέσιμο προσωπικό των υπηρεσιών». Και προσθέτει: «Προβλέπονται αυστηρά χρονοδιαγράμματα και διορίες τόσο για τον ανάδοχο όσο και για τη δασική υπηρεσία. Ο στόχος είναι βέβαια να αποφεύγονται καθυστερήσεις, αλλά με τι κόστος; Κυρίως όσον αφορά τη δασική υπηρεσία ο έλεγχος και η θεώρηση του δασικού χάρτη κάτω από ασφυκτική πίεση ή η απουσία του ελέγχου του, σε περίπτωση που παρέλθει η διορία, είναι βέβαιο πως οδηγεί σε έκπτωση στην ποιότητα της ουσίας του χάρτη».

Ο κ. Μπόκαρης τονίζει επίσης ότι ιδιαίτερα επιβαρυντική προς αυτή την κατεύθυνση είναι η διάταξη που προβλέπει ότι η διορία για τη θεώρηση του δασικού χάρτη είναι ίδια, ανεξάρτητα από το μέγεθός του: «Δηλαδή ένας χάρτης που συντάχθηκε σε 3 χρόνια με έναν χάρτη ο οποίος συντάχθηκε σε 6 μήνες έχουν την ίδια διορία ελέγχου. Αυτό βέβαια ίσως να μην προκαλούσε εντύπωση αν κάθε Διεύθυνση Δασών είχε τη δυνατότητα να εξοπλίζεται με προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή, όποτε και όσο ήταν απαραίτητο για να αντεπεξέλθει στο έργο. Η πραγματικότητα όμως διαφέρει κατά πολύ, οι πόροι είναι δεδομένοι και περιορισμένοι και κατ' επέκταση η μόνη μεταβλητή που είναι δυνατό να τροποποιηθεί ανάλογα με το μέγεθος του χάρτη είναι ο χρόνος ολοκλήρωσης του ελέγχου».

Εξαιρούνται

Στα μειονεκτήματα του νόμου, σύμφωνα με τους δασολόγους, είναι ότι εξαιρούνται των δασικών χαρτών οι χορτολιβαδικές εκτάσεις (του άρθρου 3 παρ. 7 του νόμου 998/79), κάτι που δεν επιθυμούσε να γίνει ούτε η Ειδική Γραμματεία Δασών του ΥΠΕΚΑ.

Στα θετικά σημεία, καθώς υπάρχουν κι αυτά -έστω και λίγα-, είναι ότι ο νέος νόμος προβλέπει πως όσο χρόνο ο ανάδοχος θα εκτελεί τη σύμβαση, θα εγκαθιστά στη δασική υπηρεσία εκπρόσωπό της ούτως ώστε να υπάρχει αμοιβαία παρακολούθηση και έλεγχος της σύμβασης και των παραδοτέων, παράλληλα με την εκτέλεση της σύμβασης. Επιπλέον στη σύνθεση των επιτροπών διαγωνισμού για την ανάθεση των μελετών δασικών χαρτών, θα συμμετέχει ένα μέλος εκπρόσωπος του ΓΕΩΤΕΕ (όπως αντίστοιχα ισχύει με το ΤΕΕ και το δικηγορικό σύλλογο στους διαγωνισμούς κτηματογράφησης) και ένα μέλος από τη Γενική Διεύθυνση Δασών του ΥΠΕΚΑ. ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ enet.gr